Disleksi, dil bilgisinin işlenmesi sürecindeki bir bozukluk nedeniyle ortaya çıkan beyin fonksiyonu ve gelişiminin bir özelliğidir. Bir kişinin akıcı ve zahmetsizce okumayı öğrenmesi zordur. Erken teşhis büyük önem taşıyor. Disleksi doğuştan olabileceği gibi felç gibi çeşitli nörolojik hastalıklardan sonra da edinilebilir. Disleksi, normal sol yarıkürenin fonksiyon bozukluğu ile karakterizedir.
Disleksi türleri
• Fonolojik disleksi (işitsel tip)
İşaretler:
1. Harfler ve sesler arasındaki ilişkiyi öğrenmede zorluk;
2. Sesleri tek bir kelimeye bölme ve bağlamada zorluk;
3. Okurken çok hata yapar;
4. Kelimenin sonlarını tahmin etmeye çalışma;
5. Metin hızlı okunur;
6. Metnin anlamını anlamada zorluk;
7. Uzun kelimeleri telaffuz etmede zorluk;
8. Kelimeleri görünüşlerine göre hatırlamaya çalışın.
• Ortografik disleksi (görsel tip)
İşaretler:
1. Harflerin şeklini ve görünüşünü hatırlamakta zorluk yaşanır;
2. Kelimeleri tanımadaki zorluk;
3. Metin yavaş okunur;
4. Gözler çabuk yorulur, yaşarır.
Öğrenme sürecinde kolaylık:
1) Düzenli (günlük) ve kısa (15 dakika) istişareler düzenleyin;
2) Dinleyicilerin önünde yüksek sesle kitap okuyun;
3) Metnin algılanmasını geliştirmek için renkleri kullanın;
4) Metin miktarını azaltın;
5) Daha büyük harfler kullanın;
6) Metindeki ana fikri vurgulayın;
7) Bakışın başka bir satıra kaymaması için okunacak satırın altına örneğin bir cetvel, beyaz bir kağıt vb. yerleştirin;
8) Sessizliği gözlemleyin;
9) Sabırlı olun, çocuğu aceleye ettirmeyin;
10) Destek personeli metni yüksek sesle okumalı;
11) Küçük gruplar halinde okumalı;
12) Metinleri birlikte okumalı;
13) Ses eğitimi (sesler, heceler, kelimeler, kısa cümleler);
14) Görsel kelime tanıma;
15) Okuryazarlığın birçok avantajı olduğunu öğretin;
16) Okumanın ilginç olduğunu öğretin;
17) Çocuğun ilgisini çeken tematik literatürü okuyun;
18) Metin için piktogramlar ve çizimler oluşturun;
19) Sadece görme ve işitmeyi değil, dokunmayı da kullanın;
20) Eğitim materyallerinin (CD vb.) sesini kaydedin;
21) Bilgi edinmenin alternatif yollarını arayın (TV, sesli kitaplar, müzeler, sergiler, filmler vb.);
22) Kitaplar ulaşılabilir olmalı.
